Wystawa ziemiańska
W naszej szkole prezentowana jest wystawa pt. „Zagrabione dziedzictwo, utracona pamięć. Losy ziemian małopolskich”, przygotowana i udostępniona dzięki uprzejmości krakowskiego Oddziału IPN we współpracy z Polskim Towarzystwem Ziemiańskim. Wystawa przedstawia dzieje szeroko rozumianego małopolskiego ziemiaństwa od drugiej połowy dziewiętnastego wieku do czasów współczesnych. Za pomocą licznych fotografii i dokumentów przedstawiono najważniejsze aspekty życia ziemian, ich wkład w dzieje narodu i państwa polskiego oraz tragiczne losy w czasach okupacji i rządów komunistycznych. Wystawa ukazuje rolę ziemiaństwa jako fundamentalnego czynnika tożsamości narodowej, który na skutek brutalnych działań politycznych został bezpowrotnie zniszczony nie tylko w aspekcie materialnym, ale i duchowym. Dwory i pałace szlacheckie na przestrzeni wieków były ostoją tradycji, obyczajów, patriotyzmu i kultury narodowej. Szczególną rolę dwory ziemiańskie odegrały w latach II wojny światowej, dały wtedy schronienie wojennych uciekinierom z najdalszych stron Polski także obywatelom pochodzenia żydowskiego. Pomoc otrzymywała także miejscowa ludność cierpiąca prześladowania z rąk niemieckiego okupanta. Kres dworom położył dekret PKWN o reformie rolnej z 1944 roku. Majątki upaństwowiono a ich właścicieli usunięto. Należy pamiętać, iż na ziemi nowobrzeskiej przed II wojną światową działały tak znakomite rodziny ziemiańskie jak Morstinowie w Pławowicach, Zdanowscy i Osuchowscy w Śmiłowicach, Skąpscy w Hebdowie, Woźniakowscy w Rudnie Dolnym a przykładnym majątkiem ziemskim w Majkowicach kierował Adam Gorczyński.